kerst- en nieuwjaarsliederen
De winterfeesten
rond de jaarwisseling zijn vanouds rijk aan tradities. Liederen zijn daarbij
altijd een essentieel onderdeel geweest. Men zag in de donkere wintertijd verlangend
uit naar het licht dat kiemkracht en vruchtbaarheid schonk, De kerk kerstende
deze 'heidense' zonnewendefeesten en stelde de geboorte van Jezus, het nieuwe
licht, centraal. Het bijbelverhaal rond de geboorte van Jezus werd in de kerk
uitgebeeld in de vorm van kerstspelen. Zowel het gedramatiseerde gedeelte als
de liederen, die ter afwisseling werden gezongen, waren in het Latijn, de officiële
kerktaal. Uit die zangen ontwikkelden zich later langzamerhand de liederen in
de volkstaal, maar vooral in de refreinen bleven nog lange tijd Latijnse invloeden
merkbaar. Uit deze kerstspelen, die tot in de negentiende eeuw standhielden,
stammen vele van onze kerstliederen.
Liederen, kerstliederen en instrumentaal vormen samen de
digitale versie van Ut muziekboek, een Kempisch liedboek, in 1998 uitgegeven
t.g.v. het 25-jarig jubileum van Ut Muziek.
© Bewerkingen van tekst en melodie: Harrie Franken, Weebosch-Bergeijk
Bronnen van de kerst- en nieuwjaarsliederen:
Jan Bols;
Honderd oude Vlaamsche liederen, Namen 1897
Harrie Franken; Van zingen en speule uit 'Kroniek van De Kempen', Hapert 1981-1982
Harrie Franken; Optekeningen in Noord-Brabant en Belgische Kempen
Dr. J.J. Mak; Middeleeuwse kerstliederen, Utrecht / Brussel 1948
Dr K.C. Peeters; Het volksche kerstlied in Vlaanderen, Antwerpen 1942
Theophiel Peeters; Oude Kempische liederen, eerste bundel, Commissie van het
oude volkslied 1952
J.F. Willems; Oude Vlaamsche liederen, Gent 1846